انواع اویل پمپ و عملکرد آن در خودرو

اویل پمپ یا پمپ روغن، یکی از قطعات بسیار مهم در سیستم روغن‌کاری خودرو است که وظیفه پمپاژ روغن موتور به تمام قسمت‌های متحرک موتور را بر عهده دارد. روغن موتور با کاهش اصطکاک بین قطعات، از سایش و خوردگی آن‌ها جلوگیری کرده و به افزایش عمر مفید موتور کمک می‌کند.

انواع اویل پمپ

اویل پمپ‌ها را می‌توان بر اساس ساختار و مکانیزم عملکرد به دسته‌های مختلفی تقسیم کرد:

1. اویل پمپ دنده‌ای:

• ساختار: این نوع پمپ از دو یا چند دنده تشکیل شده است که در داخل یک محفظه قرار دارند. با چرخش دنده‌ها، روغن بین آن‌ها به دام افتاده و با چرخش دنده‌ها به بیرون پمپ می‌شود.
• مزایا: ساختار ساده، هزینه تولید پایین، قابلیت تحمل فشار بالا.
• معایب: دقت پمپاژ پایین‌تر نسبت به برخی انواع دیگر، ایجاد صدای بیشتر.

2. اویل پمپ روتوری:

• ساختار: این نوع پمپ از دو روتور با شکل خاص تشکیل شده است که در داخل یک محفظه می‌چرخند. با چرخش روتورها، روغن بین آن‌ها به دام افتاده و به بیرون پمپ می‌شود.
• مزایا: دقت پمپاژ بالا، حجم روغن پمپاژ شده قابل تنظیم، تولید صدای کمتر.
• معایب: ساختار پیچیده‌تر، هزینه تولید بالاتر.

3. اویل پمپ پیستونی:

• ساختار: این نوع پمپ از یک یا چند پیستون استفاده می‌کند که در داخل سیلندر حرکت می‌کنند. با حرکت پیستون‌ها، روغن به داخل سیلندر مکیده شده و سپس به بیرون پمپ می‌شود.
• مزایا: دقت پمپاژ بسیار بالا، قابلیت تنظیم دقیق دبی روغن.
• معایب: ساختار پیچیده، هزینه تولید بالا، حساسیت بیشتر به آلودگی‌ها.

عملکرد اویل پمپ

عملکرد کلی اویل پمپ به این صورت است که روغن از مخزن روغن به داخل پمپ مکیده شده و سپس با فشار به داخل مجاری روغن‌کاری موتور پمپ می‌شود. روغن در مجاری روغن‌کاری به تمام قسمت‌های متحرک موتور مانند یاتاقان‌ها، میل‌لنگ، میل‌بادامک و … می‌رسد و با ایجاد یک لایه روغنی، از سایش و خوردگی آن‌ها جلوگیری می‌کند.

عوامل موثر بر عملکرد اویل پمپ

• ویسکوزیته روغن: ویسکوزیته روغن (غلظت روغن) بر روی عملکرد پمپ تاثیرگذار است. روغن با ویسکوزیته مناسب، عملکرد بهتری را برای پمپ فراهم می‌کند.
• دما: افزایش دمای روغن باعث کاهش ویسکوزیته آن می‌شود و در نتیجه عملکرد پمپ را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
• آلودگی روغن: وجود ذرات آلودگی در روغن می‌تواند باعث سایش قطعات داخلی پمپ و کاهش عملکرد آن شود.
• فشار سیستم روغن‌کاری: افزایش فشار سیستم روغن‌کاری می‌تواند باعث افزایش بار کاری پمپ شود.

اهمیت نگهداری از اویل پمپ

• تعویض به موقع روغن و فیلتر روغن: تعویض به موقع روغن و فیلتر روغن باعث کاهش آلودگی روغن و افزایش عمر مفید پمپ می‌شود.
• کنترل سطح روغن: همیشه سطح روغن موتور را در حد مجاز نگه دارید. کمبود روغن می‌تواند باعث آسیب دیدن پمپ شود.
• بررسی نشتی روغن: به طور مرتب نشتی روغن از پمپ و مجاری روغن‌کاری را بررسی کنید.
• سرویس دوره‌ای: طبق برنامه تعمیر و نگهداری خودرو، سرویس دوره‌ای پمپ را انجام دهید.

علائم خرابی اویل پمپ

• روشن شدن چراغ هشدار فشار روغن: یکی از مهم‌ترین علائم خرابی پمپ است.
• کاهش فشار روغن: کاهش فشار روغن می‌تواند باعث سایش زودرس قطعات موتور شود.
• صدای غیرعادی از موتور: صدای ضربه یا تق‌تق از موتور می‌تواند نشانه خرابی پمپ باشد.
• افزایش دمای موتور: خرابی پمپ می‌تواند باعث افزایش دمای موتور شود.

توجه: در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق، باید هر چه سریع‌تر به یک مکانیک متخصص مراجعه کنید تا مشکل را برطرف کند.